Digitale soevereiniteit: Waarom een Europese cloud niet voldoende is

De term ‘digitale soevereiniteit’ duikt steeds vaker op in nieuwsberichten, beleidsplannen, Kamerdebatten en IT-strategieën. Aanleiding? De groeiende bezorgdheid over de dominantie van Amerikaanse hyperscalers en het besef dat kritieke Europese data onderhevig is aan buitenlandse wetten zoals de Amerikaanse CLOUD Act.

Maar wat betekent digitale soevereiniteit nu echt? En is overstappen naar een Europese cloud voldoende? Het antwoord is simpel: nee. Digitale soevereiniteit vraagt om een bredere kijk, dieper dan alleen de herkomst van de cloudprovider.

Van infrastructuur naar verantwoordelijkheid

Wanneer we het hebben over digitale soevereiniteit, draait het in de kern om drie dingen: controle, toegankelijkheid en wetgeving. Wie heeft controle over de infrastructuur? Waar staat de data opgeslagen? En onder welke jurisdictie valt deze data?

Het kiezen van een Europese cloud is in veel gevallen een verstandige stap. Maar als dat de enige maatregel is, ontstaat er een vals gevoel van veiligheid. Echte digitale soevereiniteit gaat niet over het kiezen van een geografische locatie, maar over het maken van fundamentele keuzes over datatoegang, eigenaarschap en risico’s.

Waarom Europese cloud niet automatisch soeverein betekent

Het probleem zit ‘m niet per se in de cloud zelf, maar in het gebrek aan grip. Veel Europese cloudaanbieders gebruiken Amerikaanse technologie of zijn afhankelijk van software die alsnog onderhevig is aan Amerikaanse wetgeving. Dit betekent dat de risico’s die men denkt te vermijden, toch blijven bestaan.

Daarnaast is cloud by design flexibel, maar ook vluchtig. Het idee dat je altijd toegang hebt tot je data, wordt ondermijnd wanneer er sprake is van storing, vendor lock-in of geopolitieke spanning.

Dataclassificatie als fundament

De sleutel tot echte digitale soevereiniteit ligt in het nemen van strategische beslissingen over welke data waar hoort. Niet alle data is gelijk. Bestuurlijke documenten, patiëntendossiers of blauwdrukken van productiemachines vereisen een ander niveau van bescherming dan marketingdata of interne documenten.

Dataclassificatie helpt om die keuzes te structureren. Door te bepalen welke data kritisch, gevoelig of publiek is, kun je bewust besluiten waar deze data wordt opgeslagen – lokaal, in de cloud of in een hybride vorm.

De rol van lokale opslag en hybride architecturen

Lokale opslagoplossingen bieden iets wat cloudoplossingen moeilijker garanderen: fysieke controle. In combinatie met immutability, air gap technologie en betrouwbare back-upstructuren ontstaat er een opslagstrategie die niet alleen veilig is, maar ook compliant en toekomstbestendig.

Een hybride model, waarbij je cloud inzet voor flexibiliteit en snelheid, en on-premise voor veiligheid en compliance, blijkt in de praktijk de gulden middenweg.

Compliance is belangrijker dan ooit

Met regelgeving zoals NIS2 en DORA groeit de noodzaak om je digitale infrastructuur aantoonbaar veilig en veerkrachtig te maken. Hierin speelt opslag een centrale rol. Want hoe laat je zien dat je aan alle eisen voldoet, als je geen controle hebt over waar je data fysiek staat?

Met systemen als de Silent Brick en Silent Cube beschikken organisaties over een infrastructuur die voldoet aan de strengste eisen, lokaal, schaalbaar en onafhankelijk van cloudproviders.

Conclusie

Digitale soevereiniteit is geen marketingterm, maar een structurele noodzaak voor organisaties die hun risico’s willen beperken en hun autonomie willen behouden. De oplossing ligt niet in de cloud of lokaal, maar in een doordachte combinatie van beiden, gebaseerd op dataclassificatie en realistische risicoanalyses.

Een Europese cloud is een stap, maar geen eindstation. Echte soevereiniteit begint met eigenaarschap over je data.